Terwijl in de 93-jarige geschiedenis van het WK voor mannen alleen teams uit Europa en Zuid-Amerika de finale haalden, is de competitie bij de vrouwen wereldwijd veel evenwichtiger. Het toernooi vindt pas sinds 1991 plaats en toch kwamen de vorige finalisten uit vier verschillende continenten: Naast Europa (3x Duitsland, 2x Noorwegen, 1x Zweden, 1x Nederland, 1x Engeland en 1x Spanje) en Zuid-Amerika (1x Brazilië) waren ook Noord-Amerika (5x USA) en Azië (2x Japan, 1x China) finalisten.
Nu, met Engeland en Spanje, hebben niet alleen twee teams de finale gehaald die er nog nooit eerder bij waren, de twee landen vormen ook de eerste puur Europese finale sinds de triomf van Duitsland op Zweden in 2003. Geen van beide is toevallig. “Het spreekt voor het Europese voetbal,” zegt oud-international Turid Knaak in de nieuwe aflevering van FE:male view on football, “maar ook voor de Champions League, die groter is geworden.”
2021 had de UEFA de modus van de Champions League voor vrouwen veranderd en een echte groepsfase gecreëerd om meer wedstrijden te spelen tussen teams van vergelijkbare kwaliteit. In plaats van een lange knock-outronde zijn er sindsdien groepen van vier, analoog aan het speltype bij de mannen, waarin elk team zes wedstrijden speelt. “Het helpt dat de Europese teams zich kunnen meten met toptegenstanders die al in de groep zitten,” denkt Knaak. “Dit formaat heeft het Europese voetbal enorm verbeterd en is veel competitiever geworden.”
Dit is vooral duidelijk in de twee competities van de finalisten. De Engelse Women’s Super League staat voor hoog professionalisme, de Spaanse Liga F voor het uitblinkende FC Barcelona, dat twee van de laatste drie edities van de Champions League won. “Maar er is een extreme ongelijkheid in deze competitie,” legt Knaak uit, die zelf in beide competities heeft gespeeld – op uitleenbasis voor Arsenal in 2014 en Atletico Madrid in 2020/21. In de Spaanse competitie, zegt de 32-jarige, “moeten de spelers nog steeds vechten voor professionele voorwaarden. Ze staakten omdat ze geen fysiotherapeut of dokter bij de wedstrijd hadden.”
Desondanks is er “ongelooflijk veel potentieel” in Spanje, dat de finale heeft bereikt ondanks het feit dat sommige topspelers niet eens bij de WK-selectie zitten door een ruzie met bondscoach Jorge Vilda. In het algemeen is er “veel gaande in Europa – en dat is nu te zien op dit WK”.
Logischerwijs heeft dit gevolgen voor het vrouwenvoetbal buiten Europa – ook voor de recordwereldkampioenen. “We zien nu dat teams als de VS zich moeten afvragen of Europa hen voorbij loopt,” zegt Knaak. “De rest van de wereld moet nu proberen de achterstand in te halen.”
